የቴድሮስ ቅሌት!!

ለዓለም የጤና ጥበቃ ድርጅት ዋና ዳይሬክተርነት እየተወዳደረ ያለው የህወሃቱ ዕጩ ቴድሮስ አድሃኖም ለተጠየቀው ጥያቄ መልስ መስጠት አቅቶት በተደጋጋሚ ግልጹን ጥያቄ እንዲብራራለት ሲጠይቅ መዋሉ ብዙዎችን ያነጋገረና ያሳፈረ ጉዳይ ሆኗል፡፡ ውርደቱ የከነከናቸው ትንታጉን አንደበተ ርቱዕ ኮ/ሎ ጎሹ ናፍቀዋል፡፡

በ2017 የድርጅቱ ዋና ዳይሬክተር በመሆን የሚያገለግል ለመምረጥ ለ194 ዓባል አገራት በቀረበው ጥሪ መሠረት ህወሃት/ኢህአዴግ ከሚገዛት ኢትዮጵያ፣ ከጣሊያን፣ ከፈረንሣይ፣ ከዩናይትድ ኪንግደም፣ ከፓኪስታንና ከሃንጋሪ ስድስት ዕጩዎች አገራቱ አቅርበዋል፡፡

በተያዘው ዕቅድ መሠረት ዕጩዎቹ ባለፈው ማክሰኞና ረቡዕ የቃል መግለጫ ካቀረቡ በኋላ ከአባል አገራት ጥያቄዎች ቀርበውላቸውል፡፡ ቴድሮስ አድሃኖም ከአልጄሪያ፣ ከጀርመን፣ ከአውስትራሊያ፣ ከህንድ የቀረቡለትን ጥያቄዎች ጥቂቶቹን በቀጥታ ከመመለስ በስተቀር ለአብዛኛዎቹ ተገቢ ምላሽ ሳይሰጥ አልፏል – በተለይ ከህንድና ከጀርመን ተወካዮች የቀረቡትን ጥያቄዎች!

በከፍተኛ ጭንቀት ውስጥ እንደነበር የሚያሳብቅበት ቴድሮስ በሁለተኛው የጥያቄ ዙር ከፍተኛ ችግር ገጥሞታል፡፡ ኤርትራ የተወለደውና ለድርጅቱ ባስገባው የማመልከቻ ቅጽ ላይ እንግሊዝኛ እንደ አፍ መፍቻ ቋንቋዬ አቀላጥፌ እናገራለሁ በማለት የተናገረው ቴድሮስ ከብራዚል ተወካይ የተሰነዘረለትን ቀጥተኛ ጥያቄ ለመመለስ አንዴ ይብራራልኝ፤ ሌላ ጊዜ ደግሞ ይደገምልኝ ግን ደግሞ ይብራራልን ራሱ ግራ ተጋብቶ በርካታዎችን ግራ ሲያጋባ ቆይቷል፡፡

ጠያቂው ያቀረቡት ጥያቄ ከምታድግ አገር (ከደቡብ) የመጣህ ሆነህ ድርጅቱን እንዴት እንደምትመራ ያቀረብከው ማብራሪያ ደግሞ የምዕራቡን ዓለም (የሰሜኑን) አጀንዳ የሚያንጸባርቅና የሚደግፍ ነው ይህንን እንዴት ታስታርቀዋለህ ነው፡፡ ጠያቂው በግልጽ እንግሊዝኛ ነው የጠየቁት፤ ጥያቄውን ዕጩ ተወዳዳሪ ያልሆነ ማንም ሊረዳው የሚችል ነበር፡፡ ቴድሮስ አልገባኝም ይደገምልን አለ፡፡ ጠያቂው ባጭሩ ጥያቄያቸውን ደገሙ፡፡ ቴድሮስ አሁንም “ከዘላቂ የልማት ግቦች ጋር በማያያዝ ነው የጠየከኝ” በማለት ጠያቂውን መልሰው ይጠይቃል፤ ብራዚላዊው ጠያቂ በጠየቁት ቀላል ጥያቄ የቴድሮስ መንተባተብ ግራ የገባው በሚመስል ሁኔታ ፈገግ ብለው “እኔ የሁለትዮሽ ንግግር (ዳያሎግ) ለማድረግ አይደለም …” በሚሉበት ወቅት ሰብሳቢው ጣልቃ በመግባት ለሦስተኛ ጊዜ ጥያቄውን ያስረዳሉ፡፡

በህወሃቱ ዕጩ በርካታ ሰዎች ሃዘናቸውንና እፍረታቸውን እንዲሁም ንዴታቸውን ገልጸዋል፡፡ የአገር ውርደት እንደሆነ በመቁጠርም ከየዲግሪው ወፍጮ ቤት ዲግሪ እየገዙ “በችሎታ/ሜሪት” ነው አገር የምናስተዳድረው በሚሉ በህወሃት ሹመኞችና በቴድሮስ ላይ ውርጅብኝ አውርደዋል፤ ምስሎችንም ለቅቀዋል፡፡ ከተሰጡት በርካታ መካከል ጥቂቱ፤

• “ለማንኛውም ትምህርት እድሜ አይወስነውም አሁንም ቋንቋ መማር ይችላሉ… ምነው አባዱላ እንኳን ፈገግ ብሎ “ፍቅር፤ ፍቅር” እያለ እንግሊዘኛውን እያጧጧፈው አይደል እንዴ!!”
• “እርር ድብን ያደርጋል ወይ ብሔር ብለናል አወቅናችሁ ሰው የለም ውስጣችሁ”
• “I don’t understand what you said?
  Can you clarify that?
  Can you say it in short sentence?
  Can you say it in Tigrigna”
• “I dont understand what you say sir? Can you clarify it or Would please say it in Tigrigna? Wayi Atah Tigiregna Tizarebalo? boaaaa!!…Keserina!!! Ayi zendro!!!”
• “He failed to understand and answer crucial question. They thought he is a normal candidate who is educated and capable. However he started to argue instead and said something irrelevant to the question.”
• “ከ5 አመት በፊት ለUNAIDS. Executive Director። አንድ ኢትዬጵያዊት … ዶ/ር ደብረወርቅ የምትባል…ትወዳደር ነበር። ሁሉም ሰው እርሷ ትመረጣለች ተብሎ ይጠበቅ ነበር። ነገር ግን አዜብ መስፍን ስለማትወዳት በመለስ በኩል ይች አመልካችን መመረጥ የኢትዮጵያ መንግስት እንደማይደግፍ ደብዳቤ ተፅፎ አመልካቿ እንድትወድቅ ተደርጓል። ይህች ሰው አማራ ነበረችና ወያኔወች አይወዷትም። ካስታወሳችሁ በEBS ከ6 ወራት በፊት ቀርባ ነበር። ቴድሮስን ወያኔ ደገፈው ወጩንም ሸፈነለት። ይሁን ደህና። እመኑኝ የትምህርት ዝግጅቱም ሆነ ያቀረበው ፅሁፍና ለጥያቄወች የሰጠው ምላሽ እጅግ ደካማ ነውና እንደኔ ግምገማ ቴድሮስ አይመረጥም። ታያላቹ።”
• “እንግዲህ እዩልኝ… ወዲ አድሃኖምን የሄዱት ከ:-
  1. ልማታዊ መንግስት/developmental state/
  2. ልማታዊ ኢኮኖሚ /developmental economy/
  3. ሰውን እያደራጁ የልማት ሰራዊት/ developmental army/
  4. ከምንም በላይ እንግሊዝኛን እንደ native speaker ነኝ ያለ ሰው እንዴት ከታች ከተሳታፊዎች የቀረበለትን ጥያቄ አልገባኝም ብሎ ሰው እስኪስቅበት ድረስ እየደጋገመ ይደገምልኝ ይላል? How can we translate your views in terms of a development candidate?”
• “Know your limit. Otherwise, be ready to face such embarrassments.
  ‘ካሪዝማ’ ምናምን አለህ ብለው ፎግረውት እኮ ነው መገኘት ያልነበረበት ቦታ የተገኘው።”
• “አሳቃቂ ነው። እኔ ግርም ያለኝ ገገማነቱ። ዝም ብሎ ስለ ሆነ ነገር ፈጥሮ ያልተጠየቀውን አይቀባጥር (እንደ መሌ)። … 10ሬ ድገሙ ከሚል። ለምሳሌ ስለ እጅ መታጠብ፣ ስለ አተት … አገር በቀል በሽታዎች… የሟቹን Legacy ገደል ከተተው።??”
• “አገር ቤትማ ቢሆን ጥያቄውን ገና ሳይጠይቁት መመለስ ይጀምር ነበር። መልሱም ጥያቄውም ቀድሞ ስለሚሰጥ። እዚ ግን እናቴ ጥያቄ መረዳት በራሱ መከራ ሆነ መመለሱማ ቅንጦት ነው። ወይ ግሪንዊች!!!!!??”
• “Love is never die. አይልም ነበር እንደ አባ ዱላ?! ተሸወደ”
• “እህ ዶክተር ኢንጅነር ሳሙኤል ዘሚካኤልም እስኪነቃበት ድረስ ተደንቆ እና ተጨብጭቦለት ነበር!”
• “ወይኔ ይሄም ደንግጦ መሞቱ ነው!”
• “Journalist: “Dr ቴድሮስ I understand you are the breadwinner in your family”?
  Dr ቴድሮስ “sorry the question is not clear, may I ask you to clarify?”
  Journalist: “are you a breadwinner of your family?”
  Dr ቴድሮስ: u mean linking it with the sustainable development goal?
  *እዝች ጋ ሳቅ ከተሰብሳቢው*
  Dr ቴድሮስ: “I’m hearing that allegation for the first time, I have heard it before, It’s the work of ነፍጠኛ those who want to tarnish my name… I want to tell you that, I’ve never been in any competition to win bread. Ask those people who say I’m a breadwinner where they saw me win that bread? I don’t need to be a bread winner to feed my family, I can buy it with my own money. “If there is love and trust between us never die” አለ አባዱላ ገመዳ “ጨንቆት እኮ ነው” that have been said Those claiming I am a breadwinner must be very careful otherwise I will sue them…”
• “በጣም የሚገርመዉ ጥያቄው የሚጠበቅና ግልጽ መሆኑ ነው።”
• “How can a person who is confirmed to be inefficient to lead a Ministry by his government, will lead a huge international organization?!!!!”
• “I accept that English isn’t his mother tongue, I also accept that once in a while you can ask clarification to better position yourself in responding to questions. But keep asking clarification now and then for questions so strategic for this global position, is acceptably missed in action. እውነት ለመናገር ትንሽ ተሸማቅቈያለሁ!”
• “ … What a HUMILIATION!!! This is beyond SHAME!!!!! Robel on Olympic now this fool and idiot what’s next……”
• “I’ve come to a conclusion that this presentation was prepared by someone else. There are rumors that he hired a US based Firm to help him get elected for this WHO position. His mumbling is clear evidence that he has no knowledge of his own ‘Presentation’.”
• “ እኔ የሚገርመኝ የወያኔ ደጋፊዎች ክርክር ነው። ይሄ ሰው ከስሙ በፊት የዶክተር ማእረግ ለጥፎ፣ ኢትዮጵያ ውስጥ በሚኒስቴር ማእረግ የተቀመጠ አፍሪካን ወክሎ ለአለም ጤና ድርጅት እጩ ሆኖ ቢመረጥ ምን እቅድ እንዳለው ፅፎ ባቀረበው ፅሁፍ ላይ ማብራሪያ እንዲሰጥ ተጠይቆ እራሱ ፅፌዋለሁ ላለው ነገር መልስ መስጠት ባለመቻሉ መሽማቀቅ ሲገባቸው ሽንጣቸውን ገትረው ይከራከራሉ። ያቀረበውን ፕላን ወይ ሰው ነው ፅፎ የሰጠው ወይ ከሆነ ቦታ ነው የገለበጠው።”
• “Do you mean about sustainይነብል ዴበlovመንት?”
• “የኢቢሲ የምሽት ዜና “አንዳንድ የሻቢያና የግንቦት 7 ተላላኪዎች ቴድሮስ አድሃኖምን በ WHO መድረክ ላይ ከባድ ጥያቄ መጠየቃቸውን ተከትሎ ኮማንድ ፖስቱ እርምጃ ለመውሰድ መዘጋጀቱን ዛሬ አስታወቀ።!!!! ታደሰ ሚዛን ዝርዝር አለውውው…..””

ሌሎችም እጅግ በርካታ አስተያየቶችና ለጆሮ የሚቀፉ ዘለፋዎች በማኅበራዊ ሚዲያ ላይ ተሰጥተዋል፡፡

ይህ የቴድሮስ ብቃት ማነስ የዛሬ 25ዓመት በዩናይትድ ስቴትስ ሕዝብ ተወካዮች ምክርቤት ቃላት እንደ እሣት እየተፉ ታሪክ ፈጽሞ ሊረሳው የማይችለውን ንግግር ያደረጉትን ታዋቂ ኢትዮጵያዊ አስናፍቋል – ኮ/ሎ ጎሹ ወልዴ!! ስለ ኤርትራ መገንጠል እና ስለ ህወሃት የአስፈጻሚነት ተግባር የቀድሞው የኢትዮጵያ የውጭ ጉዳይ ሚ/ር ኮሎኔል ጎሹ ወልዴ የትንቢት ያህል፤ ሳግ እየተናነቃቸው ይህንን ነበር የተናገሩት፤

“… ሆን ተብሎ በተቀነባበረ እቅድ ህወሃት አዲስ አበባን እንዲቆጣጠር የተወሰነው ውሳኔ አሳዛኝና ከቶውንም ሊታመን የማይችል ነው። የሰከረ ርዕዮት ዓለም የሚከተሉ፣ በብሄርና በጎሳ ፖለቲካ ላይ የተተከሉ ጠባብ ቡድኖች፣ በስታሊናዊ መርህ የተጠመቁ፣ እንኳንስ 50 ሚሊዮን ህዝብ ያላት አገር ቤተሰብን የመምራትና የማስተዳደር ተሞክሮ የሌላቸው፣ አገርን መምራትን የሚያክል ታላቅ ሃላፊነት ማሸከም ለኔ ከአእምሮ በላይ ነው …” እጅግ መሳጭ የሆነውን ሙሉ ንግግራቸውን እዚህ ላይ መመልከት ይቻላል፡፡

በጎሹ ወንበር ላይ ተቀምጦ የነበረው ቴድሮስ በዚህ ዓቅም ባነሰው አቀራረቡ ኢትዮጵያውያንን ብቻ ሳይሆን አፍሪካውያንንም አሰድቧል፤ አዋርዷል፤ አንገት አስደፍቷል፡፡

የዓለም የጤና ጥበቃ ድርጅት የዕጩዎቹን ገለጻ ካዳመጠ በኋላ በመጪው ጥር ወር ላይ ሥራ አስፈጻሚው በሚያደርገው ስብሰባ አሁን ካሉት 6 ዕጩዎች ውስጥ እስከ 5 የሚደርሱ ዕጩዎችን ይወስዳል፡፡ ከዚያም ለእያንዳንዱ እጩ ቃለ መጠይቅ ካደረገ በኋላ ሦስት ያስቀራል፡፡ አጠቃላይ ጉባዔው በግንቦት ወር በሚሰበሰብበት ወቅት አባል አገራት በሦስቱ ዕጩዎች ላይ ድምጽ ይሰጣሉ፡፡ ከድምጽ ሰጪዎቹ አገራት መካከል 46 ያህሉ አፍሪካውያን ናቸው፡፡ ለጤና ድርጅቱ ከአፍሪካ እስካሁን መሪ ተመርጦ ስለማያውቅ የአፍሪካ ዕጩ ሆኖ የቀረበው ቴድሮስ በድምጽ ብልጫ ያሸንፋል የሚል ግምት ካሁኑ እየተሰጠ ነው፡፡ ስለዚህ የቴድሮስ ዕጩነት እና ከህወሃት ጋር ያለውን የወንጀል ተግባር በማያያዝ የተቃውሞ ድምጽ የሚያሰሙ ወገኖች ከአሁን በኋላ ባለው ጊዜ ውስጥ ከምንጊዜውም በበለጠ ድምጻቸውን እንዲያሰሙ ጉዳዩን የሚከታተሉ የሚሰጡት የምክር ሃሳብ ነው፡፡

የቴድሮስን አጭር ቪዲዮ ለመመልከት እዚህ ላይ ይጫኑ፡፡ ሙሉው የቃል ገለጻው እዚህ ላይ ይገኛል፡፡

---

ማሳሰቢያ፤ በተለይ በስም ወይም በድርጅት ስም እስካልተጠቀሰ ድረስ በጎልጉል የድረገጽ ጋዜጣ^® ላይ የሚወጡት ጽሁፎች በሙሉ የጎልጉል የድረገጽ ጋዜጣ^®ንብረት ናቸው፡፡ ይህንን ጽሁፍ ለመጠቀም የሚፈልጉ ሁሉ የዚህን ጽሁፍ አስፈንጣሪ (link) ወይም የድረገጻችንን አድራሻ (https://www.goolgule.com/) አብረው መለጠፍ ከጋዜጠኛነት የሚጠበቅና ህጋዊ አሠራር መሆኑን ልናሳስብ እንወዳለን፡፡