መልካም ጅምር፡ ተደጋጋሚ ስህተቶች

የአንድነት ፓርቲ አመራር አካላት በፈረንጅ አቆጣጠር ኦገስት 30 ቀን ከሚድያ አካላት ጋር ያደረጉትን የቴሌ ኮንፈረንስ ውይይት በጥሞና ተከታትያለሁ::  መልካም ጅምር ቢሆንም ተደጋጋሚ ስህተቶች ከመፈጸም ግን የተቆጠብን አይመስልም::  በውይይቱ ላይ ብዙ መልካም ነገሮች ቢሰሙም የሚፈጸሙት ስህተቶች ግን ያው የጥንት የጠዋቱ በመሆኑ ውይይቱ ምን ያህል ወደፊት የሚያራምድ መሆኑ መገመት ይከብዳል::  የተንሸራሸሩት ሀሳቦች አዲስ ፈጽሞ የማናውቃቸው አይደሉም:: የተቃዋሚ ኅይሉ ደጋፊዎች ስጋት የታወቁ ናቸው:: ትልቁ ጥያቄ መልስ በአጥጋቢ ደረጃ ያልተገኘለት ተቃዋሚዎች አንድ ላይ መስራት ለምን ይቸግራቸዋል የሚለው ነው?   የተቃዋሚ አመራር አካሎችን አብረው እንዲስሩ ደጋፊ አደራ የሚጥልባቸው ወይም ተጽዕኖ የሚያሳድርባቸው መንገዶች ተድበስብሰው በመታለፋቸው ካለፈው አሁን ምን አሻሸላችሁ ቀርባቹሀል የሚል ጥያቄ ወደፊት በሚደረጉ ውይይቶች መጠየቅ አይቻልም::

ለኔ እንደሚታየኝ ከሆነ አንዱና ዋንኛ ድክመት ጠንካራና ተከታታይ ጥያቄ ማለትም ተጠያቂውን ግለሰብም ሆነ የድርጅት ሃላፊ ለጥያቄ ተገቢ መልስ ሳይሰጡ በአራዳ ቋንቋ “ሸውደው” እንዳያልፉ የሚያደርግ አወያይ ባለመኖሩ ነው:: አንዱ ምክንያት አወያዩ ለተጠያቂዎች ያለው ከበሬታ ሊሆን ይችላል:: ወይም ደግሞ ካላቸወ ቀረቤታ ተጠያቂው ላይ ከበድ ያሉ ጥያቄዎች እንዳይደርሱ ለመከላከል ወይም ማሳለፍ ሊሆን ይችላል::   ይህ ደግሞ ለአድማጭ ምንም እርካታ ሳይሰጥ ተጠያቂውም ግለሰብ አለምንም ሀላፊነት በማርያም መንገድ ይነጉዳል::  ስለዚህ በዚህ ውይይት ምንም አዲስ ነገር አለተሰማም ባለስልጣናቱም ለምንም ነገር ሃላፊነት ሳይወስዱ በመጡበት ተመልሰዋል::

ይቺ አጭር ትችት ፍላጎት ይህን ችግር በጥሞና ተመልክቶ ለማሻሻል እንዲረዳ እንጂ ውይይቱን ያዘጋጅቱ ሰዎች ለመውቀስና ያደረጓቸውን ጥረቶችና ውጣ ውረዶች ላለማድነቅና ግለሰቦቹንም የሚገባቸውን ምስጋና ለመንፈግ አይደለም:: መታረም የሚገባቸውን ጉድለቶች አርመን ለሚቀጥሉት በዙ ውይይቶች አሻሽለን ካልቀረብን አንዲትም ጋት ፎቀቅ ሳንል እዛው አሰልቺ አዙሪት ውስጥ እንቆያለን:: ስለዚህ የሚፈጸሙ ጉድለቶችን መጠቆም አስፈላጊ መሆኑን በማመን ነው::

ለማንኛውም ከተወረወሩት ሃሳቦች ለምሳሌ ያህለ ጠቃሚ የሆኑትንና ብዙም ጠቃሚ ያልሆኑ አንድ ሁለቱ  እንመልከት:

መልካም ምክር   አቶ ንጉሴ የሚባሉ ተሳታፊ የአንድነት ፓርቲ የብሄር/ብሄረሰቦች አቋም በሕብረተሰቡ ዘንድ ብዙም አይታወቅም ብለዋል:: ይህንን ክፍተት በመጠቀም የገዥው ፓርቲ ደግሞ ብሄር/በሄረሰቦችን ከምንግዜውም የበለጠ እኩልነት አምጥቻለሁ ብሎ የሐሰት ፕሮፓጋንዳ እንዲነዛ ጠቅሞታል:: ለድጋፍም ዋናው መቀሽቀሻ አድርጎታል::  እውነታው ግን ብሄረሰቦችን ከመሸንግል በቀር በትክክለኛው መንገድ የብሔረሰብ እኩልነት ሳይሆን የአንድ ብሄረሰብ የበላይነት ነው የነገሰው::  አንድነት ፓርቲ በምን አይነት መንገድ ከገዢው ፓርቲ በተሻለ የብሄረሰብ እኩልነትን እንደሚያስከብር በስፋት የመቀሽቀሻ ዘዴ አድርጎ መጠቀም አለበት ሲሉ በጣም ጠቃሚ ሀሳብ አቅርበዋል::  ልብ በሉ አቶ ንጉሴ ያሉት የአንድነት ፕሮግራም የብሔረሰብ መብት የሚያስከብር አንቀጽ የለውም አይደለመ ያሉት:: በስፋት አለተነገረም ነው ያሉት:: ፕሮግራሙ ውስጥ ተቀበሮ ቀርቷል ማለት ነው:: ጎልቶ አልታየም:፡ በስፋት አለተነገረም::  ከሰሜን እስከ ደቡበ ከምሰራቅ እስከ ምእራብ ያለው ህብረተሰብ ጥርት ባለ መልኩ አያውቀውም: ስለዚህም ገዥው ፓርቲ ይህንን ክፍተት በሚገባ ለራሱ ፕሮፓጋንዳ ተጠቅሞበታል::  ይህ ርዕስ ላይ ምላሽ ሳይሰጥበትና ውይይት ሳይደረግበት ታልፏል::  የፓርቲው ባለስልጣናት ይህን ጠቃሚ ሀሳብ ምን ያህል ስራ ላይ እንደሚያውሉት አልታወቀም:: ሀሳቡ ቢወስዱት ግን ሕብረተሰቡን ከብዙ ውዥንብር ከማዳኑም በላይ አንድነት ፓርቲ ዋና ዋና የሚባሉ ነባራዊ ችግሮችን በምንዓይነት  መልክ መፍትሄ እንደሚሰጥ በጠራ መልኩ ያሳይ ነበር:: ሃሳቡን ግን መውሰዳቸው ስለማይታወቅ ታዳሚው እርካታ የሚያገኝበት አይመስልም::  ስለዚህ ይህ ስህተት ሳይታረም መስከረም ይጠባል ማለት ነው::

ገንቢ ሂስ ወ/ሮ ሙሉ የሚባሉ ተሳታፊ ደግሞ ለምን መከፋፈል እንደሚኖርና ተቃዋሚ ፓርቲዎች ውስጥ የሴቶች ተሳትፎ ለምን አነሰ በሚለው ላይ ገነቢ ሂስ አቅርበዋል:: ጠያቂዋም የአንድነት ባለስለጣናቱ ጋር እንደሚተዋወቁ ገልጸዋል:: አጠር ባለ ቃል ወ/ሮ ሙሉ እናንተ አቶ ግርማ ሰይፉና አቶ በላይ የምትሰሩት በቲፎዞ ነው ብለዋል:: ይህ አባባል ጠቅላላ የአንድነት ፓርቲን እንደሚመለከት ግን ጥርጥር አይግባን::  ይህ የቲፎዞ አሰራር ነው ቅንጅትን ያፈራረሰ እስካሁንም ድረስ ድርጅቶችን እየበጠበጠ ያለው:: ስለዚህ መታለፍ የማይገባው አፍራሽ ባህርይ ነው:: ሆኖም ግን ተጠያቂው መልስ ለመስጠት አልደፈሩም:: አወያዩም ለማስታወስ ወይ አልፈለጉም ወይ ጠቃሚነቱ አልገባቸውም::  እዚህ የቲፎዞ አሰራር ላይ ነው የእህቶቻችንና የወንዶች የውስጥ ባህርይ የሚለያየው::  እህቶቻችነ ማህበራዊ ባህርያቸው ሰፋ ያለ በመሆኑ ሁሉን አባል እኩል የማየት ባህርያቸው ከወንዶች ይልቃል::  ያለአግባብ ማድላት ወይም አንድን አባል ጠቅሞ ሌላውን አባል ያላግባብ መጉዳት የመሳሰሉ በግለሰብ ላይ የሚደርሱ ጥቃቶች ከወንዶች የበለጠ ይሰማቸዋል::  የቡድናዊ የቲፎዞ ስሜታቸው አነስተኛ በመሆኑ ከእንደዚህ ዓይነት መድሎ መራቅ ይመርጣሉ::  ይህ ዋንኛ ምክንያት ሊሆን ይችላል በአንድነት ፓርቲ ውስጥ የሴቶች ተሳትፎ አንሶ የተገኘው::  ይህ ሂስ እንደ ገንቢ ባለመወሰዱ ፓርቲው ከመመለስ ይልቅ አደበስብሶ ማለፍ መርጧል:: ትምህርት አልተገኘም ማለት ነው:: ለሚቀጥለው ውይይት መሻሻልን ሳይሆን የምንነጋገረው ደግመን ይህንኑ ጥያቄ ነው የመሻሻያ አንድ ዕድል አለፈ ማለት ነው::

ድርጅታዊ ሥራ  የአቶ ሺበሺ የሚባሉ ደግሞ በጀብዱና በጀግና መሀከለ ያለውን ልዩነት አስረዱኝ የሚል ጥያቄ አቅርበዋል::  ይህ ደካማ ድርጅታዊ ካድሬ ስራ መሆኑን ሁሉም አድማጭ ይረዳል::  ጥያቄው ጠቀሜታ ቢኖረው ኖሮ መለካም ነበር:: ሆኖም ግን አብዛኛው ተሳታፊ የተቃዋሚ ደጋፊ በሆነበት መድረክ ከትዝብት በቀር ለመሻሻልም ሆነ የደጋፊን ስጋት ለማበረድ ምንም ጥቅም የለውም:: ድርጅታዊ ጥያቄ በመሆኑ መላሹ ሰፋ ያለ ጊዜ ወስደው እንዴት የአንድነት አባለት በፍቼ ከተማ በተደረገው ግብግብ ጀግንነት እንዳሳዩ ገልጸዋል:: ቃላቶቹ የምያምታቱ አይደሉም::  ጀብድ የሚፈጸም ድርጊት ሲሆን ጀግና ደግሞ ጀብድ ፈጻሚ ሰው ነው:: በፍቼ በወያኔ ካድሬዎች በግፍ የተደበደቡት የአንድነት ፓርቲ አባላት ጀብዱ የፈጸሙ ጀግኖች ናቸው:: በቃ ሌላ ምንም ትርጉም የለወም:: የተነሳው ጥያቄ ግን  የምንጠላውን ክፍፍል የሚያሰፋ እንጂ የሚያቀራርብ አይደለም:: ምክንያቱም የጥያቄው ዓላማ ድንበር ዘለልና ግልጽ በመሆኑ ነው:: የሰማያዊ ፓርቲ በቁርጠኝነት ከገዥው ፓርቲ ጋር ከዚህ ቀደም ባልታየ ሁኔታ ለመጋፈጥ መወሰኑን ጀብደኛ ለማለት የታለመ ነው:: ይህ አይነት እርስ በእርስ የመጠላለፍ አሰራር ነው የተጠላው ሆኖም ግን ከመደጋገም አልተቆጠብንም።

አድርባይነት ይህ ክስተት የታየው ወ/ሮ ሙሉ የሚባሉት ተሳታፊ የሰላ ሂስ የአንድነት አመራር ላይ በሰነዘሩበት ወቅት ነው:: ከላይ እንደጠቀስኩት ወ/ሮ ሙሉ በቅርብ የሚያውቅቱን የቲፎዞ አሰራር እንዳለ አጋለጠው መታረም እንዳለበት ተናግራዋል::  አባ መላ ተብሎ የሚታወቀው የቀድሞ የወያኔ ደጋፊ ተቃዋሚን ሁሉ ሙልጭ አድርጎ ሲሳደብ እንዳልነበረ ሁሉ ይህ ሂስ ሲሰነዘር ዘሎ በመግባት ልብ አድርጉልኝ እኒህ ሴትዮ የኔን የፓል ቶክ ክፍል ተሳታፊ አይደሉም ብሎ ማሳሰብያ ሰጥቷል:: ወይዘሮይቱም እውነትነቱን አረጋግጠውለታል:: ስለዚህ በሱ ፓል ቶክ ክፍል ውስጥ የተመረጡ ሰዎች ለጥያቄ የተዘጋጁ እንዳለ ያሳያል ማለት ነው:: ይህ ብቻም ሳይሆን የግለሰቡ ፈጽሞ አድርባይነት ፍንትው አድርጎ ያሳያል:: በዚህ መንገድ ችግሮች አይፈቱም:: ተደጋጋሚ ስህተቶች እየተፈጸሙ ወደፊት መራመድ አይቻልም::

ደህና እንክረም